Co to znaczy czas?
Skąd wzięły się pojęcia: godzina, minuta? Problematyka określania czasu, czyli m.in. kalendarza, należały do istotnych problemów ludzkiego życia. Zmiany w postrzeganiu i rozumieniu czasu były kamieniami milowymi w rozwoju cywilizacyjnym.
Wielki wkład w tę dziedzinę zawdzięczamy m.in. klasztorom, w których rozwinięto wiedzę antyczną.
Dla bezproblemowego funkcjonowania klasztorów znajomość astronomii i innych nauk świeckich była konieczna, aby określić czas według ruchu Słońca na dziennym niebie. Potrzebne było również określanie czasu według ruchu gwiazd – dla modlitw nocnych.
Przykładowo, benedyktyńskie (od Vi w.) śluby zakonne ustanawiały dla mnichów m.in. obowiązek odbywania każdego dnia ośmiu modlitewnych celebracji, które były dość dokładnie określone porą dnia lub nocy – danymi czasowymi. Z tego powodu w klasztorach czas był uporządkowany według wspólnych modlitw:
- – matutinum (w nocy, przed wschodem słońca),
- – laudes (w trakcie wschodu słońca),
- – prima (godzinę po wschodzie słońca),
- – tertia (trzy godziny po wschodzie słońca),
- – sexta (południe, tzn. sześć godzin po wschodzie słońca),
- – nona (dziewięć godzin po wschodzie słońca),
- – vesperae (w trakcie zachodu słońca, tzn. dwanaście godzin po wschodzie słońca),
- – completorium (w nocy, po zachodzie słońca).
Bez zegarów – a punktualnie!